คำถามจากงานเสวนาธรรม ม.ธรรมศาสตร์ 23 ก.พ. 51
- การเซ่นไหว้บรรพบุรุษตามเทศกาลสำคัญจะไปถึงบรรพบุรุษผู้ล่วงลับไปแล้วหรือไม่ (อาหารหรือความดี)และการเผากระดาษเงินกระดาษทองจะได้รับหรือไม่
คำตอบ
จะได้รับต่อเมื่อบรรพบุรุษรับทราบว่า มีผู้อุทิศความดีด้วยการเซ่นไหว้ให้ แล้วเขามาอนุโมทนาบุญเป็นทรัพย์ภายใน บุญสำเร็จได้ด้วยการประพฤติบุญกิริยาวัตถุ 10 ซึ่งผู้ได้ประพฤติแล้วจึงจะมีส่วนในบุญนั้นและบุญติดตามข้ามภพชาติได้ ฉะนั้นการเผากระดาษเงินกระดาษทอง มิใช่การกระทำที่เป็นบุญในพุทธศาสนาจึงไม่สามารถส่งให้กันได้
- การอุทิศส่วนกุศลให้กับผู้ล่วงลับจะสามารถรับส่วนกุศลได้ทั้งหมด หรือจะได้เฉพาะส่วนกุศลที่ผู้ล่วงลับเคยทำไว้ตอนมีชีวิตอยู่แล้วระลึกส่วนนั้นได้เท่านั้น และถ้าได้จุติไปเกิดใหม่แล้วบุญกุศลที่อุทิศให้นั้นจะตามไปในชาติใหม่หรือไม่
คำตอบ
ขึ้นอยู่กับความปรารถนาและการอนุโมทนาของผู้ล่วงลับถ้าผู้ล่วงลับอนุโมทนาบุญทั้งหมดเขาก็ได้รับเต็ม ถ้าเขาอนุโมทนารับเพียงส่วนเสี้ยว เขาก็ได้บุญเพียงส่วนที่เขาเต็มใจรับไปผู้รับบุญเป็นผู้มีบุญ หากเขาตายไปเกิดในภพใหม่ บุญยังสามารถติดตามข้ามภพชาติได้
- เข้าใจว่าการปวดศีรษะบางครั้งก็มาจากการคิดหรือความเครียด ทำอย่างไรจึงจะหายจากอาการปวดศีรษะนี้โดยสิ้นเชิง
คำตอบ
หากอาการปวดศีรษะมีต้นเหตุมาจากความคิดความเครียดต้องเลิกคิดเลิกเครียด ด้วยการพัฒนาจิตให้มีสติสัมปชัญญะกล้าแข็งหรืออธิษฐานไม่อาพาธแล้วทำเหตุให้ถูกตรง อย่างที่พระพากุละได้ทำให้ดูหรือไปเกิดอยู่ในภพที่ไม่มีการเจ็บป่วย เช่นไปเกิดในภพสวรรค์ฯลฯ
- คุณแม่คิดฟุ้งซ่านห่วงใยลูกหลานจนตัวเองไม่สบายขณะเดียวกัน การกระทำของคุณแม่เองก็ทำให้ลูกหลานลำบากใจ เช่นไปกู้ยืมผู้อื่นมาสร้างความสะดวกสบายให้ลูกๆ ทำอย่างไรจะให้คุณแม่เลิกคิดฟุ้งซ่านและให้ดำเนินชีวิตไปในทิศทางที่ถูกต้อง
คำตอบ
ลูก ๆ ต้องพัฒนาตัวเองให้เป็นผู้มีธรรมอยู่ทุกขณะตื่นเมื่อใดที่แม่ศรัทธาในตัวลูก ๆ ได้แล้ว ลูกจึงมีสิทธิ์ไปเปลี่ยนความคิดเห็นของแม่ให้กลับมาเป็นผู้มีความเห็นถูกทางธรรมได้
- รู้สึกตัวเองทำกรรมมามากแต่ไม่ทราบว่าทำอะไรเพราะร่างกายมีทุกขเวทนามาก จะตัดกรรมอย่างไรให้ขาดได้อย่างเด็ดขาด
คำตอบ
จะตัดกรรมได้อย่างเด็ดขาด มีอยู่วิธีเดียว คือต้องดับรูปดับนามเข้าสู่พระนิพพาน แล้วจะไม่มาเวียนตาย-เกิดในวัฏสงสารจึงจะตัดกรรมได้เด็ดขาด
- ในภาวะเศรษฐกิจสังคมปัจจุบัน เราควรเข้าถึงธรรมใดที่จะทำให้มีจิตใจนี้ดี ธรรมใดจะนำจิตเข้าสู่โครตภูญาณ
คำตอบ
ในภาวะเศรษฐกิจปัจจุบัน ผู้ที่บริโภคใช้สอยมักน้อยบริโภคใช้สอยแต่สิ่งเป็นสาระกับการดำเนินชีวิตจะถูกกระทบน้อยที่สุด
ธรรมที่นำสู่โคตรญาณสำหรับคนที่มีบุญบารมีสั่งสมมายังไม่มากพอ ต้องปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน
- รักษาศีล 5 ได้บ้างไม่ได้บ้าง จะได้เกิดเป็นอะไรในชาติต่อไป
คำตอบ
ขึ้นอยู่กับขณะจิตหลุดจากร่าง ถ้าศีล 5 ไม่ครบ จิตจะโคจรไปเกิดในภพต่ำนับแต่ภพดิรัจฉานลงไป แต่ถ้าจิตมีศีล 5 บรรจุอยู่ครบ จิตจะกลับมาได้ร่างเป็นมนุษย์ได้อีก หลังจากที่จิตทิ้งร่างเก่าไปแล้ว
- ในขณะนั่งสมาธิ (เพิ่งเริ่มปฏิบัติไม่นานนัก) ครั้งหนึ่งขณะที่เริ่มสงบ ได้ยินเสียงแก๊กที่หน้าต่างแล้วเกิดคล้าย ๆ แสงสว่าง เกิดอาการตกใจไม่ทราบว่าเกิดจากอะไรหรือบางครั้งคล้าย ๆ มีแสงไฟเล็ก ๆ สว่างส่องเข้ามาที่หน้าเร็วมากเกิดจากอะไรครับ
คำตอบ
เกิดจากจิตเริ่มมีความตั้งมั่นเป็นสมาธิ
- จะทราบได้อย่างไรว่าการปฏิบัติธรรมของเรา มาถูกทางแล้วดำเนินตามรอยองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ไม่ใช่คิดเอาเองเข้าใจเอาเอง
คำตอบ
การปฏิบัติธรรมที่ถูกทาง เมื่อปฏิบัติสมถภาวนาแล้วผลที่เกิดขึ้นต้องเป็นสมาธิ ปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาแล้ว ผลที่เกิดขึ้นต้องเป็นปัญญาเห็นแจ้ง
- อยากให้ท่านช่วยแนะนำสถานที่ที่เหมาะกับวัยรุ่น (อายุ 22 ผู้ชาย) ในการที่จะเริ่มฟังธรรมหรือปฏิบัติธรรมเป็นครั้งแรกโดยที่จะไม่ทำให้เด็กเบื่อเสียก่อน
คำตอบ
ไม่มีสถานปฏิบัติธรรมใด ที่เหมาะสมกับผู้มีจิตยังรักที่จะคบหาสมาคมกับกิเลส (ความเบื่อ) แต่มีสถานปฏิบัติธรรมที่เหมาะสมกับวัยรุ่น ผู้มีจิตปรารถนาจะเลิกคบหาสมาคมกับความเบื่อ สถานปฏิบัติธรรมนั้นได้แก่ วัดอ้อน้อย อ.กำแพงแสน จ.นครปฐม
- ทำอย่างไรที่จะทำให้ชีวิตประสบความสำเร็จทั้งทางธรรมและทางโลกและเฮงตลอดและไม่มีอุปสรรคในการใช้ชีวิต
คำตอบ
ชีวิตที่ประสบความสำเร็จในโลก ต้องพัฒนาตัวเองให้เป็นคนดีมีคุณธรรม อาทิ ลูกที่ดีของพ่อแม่ สมาชิกที่ดีของหน่วยงาน และเป็นคนดีมีคุณธรรม อาทิ ลูกที่ดีของพ่อแม่ สมาชิกที่ดีของหน่วยงาน พลเมืองที่ดีของประเทศชาติ มีความกตัญญูกตเวที ฯลฯ และจะเป็นคนเฮง ต้องประพฤติบุญกิริยาวัตถุ 10 อยู่เนืองนิตย์ส่วนชีวิตที่ประสบความสำเร็จในทางธรรม ต้องมีปฏิปทาในทาน ศีล ภาวนา หากเข้าถึงมรรคผลแห่งการปฏิบัติได้เมื่อไรแล้วความสำเร็จในทางธรรมอยู่ไม่ไกลเกินเอื้อม
- เพศหญิงอาชีพครูจะมีวิธีปฏิบัติอย่างไรคะ ถึงจะเป็นการฝึกฝนภาวนามยปัญญาได้บ้าง
คำตอบ
ต้องทำใจให้มีศีล 5 อยู่ทุกขณะตื่นให้ได้ก่อน ก่อนนอนฟังธรรมหรือสวดมนต์ แล้วต่อด้วยปฏิบัติจิตตภาวนา ตามบทกรรมฐานที่เหมาะจึงจะได้ชื่อว่าเป็นการฝึกฝนภาวนามยปัญญาได้
- ทำอย่างไรกับสัตว์เล็กสัตว์น้อยที่หนูฆ่าไปแล้วคะ
คำตอบ
ทุกครั้งที่ประพฤติบุญกิริยาวัตถุ 10 แล้วต้องอุทิศบุญให้กับสัตว์เล็กสัตว์น้อย
- การที่เรารักษาศีล 5 ได้ไม่ครบ จะทำให้การนั่งสมาธิภาวนาของเราเปล่าประโยชน์หรือไม่สามารถบรรลุธรรมขั้นสูงหรือไม่อย่างไรจะทำให้ได้อภิญญาหรือไม่
คำตอบ
ศีล 5 ไม่ครบเป็นเหตุให้จิตไม่ตั้งมั่นเป็นสมาธิ จึงไม่สามารถบรรลุธรรมขั้นสูงได้ และอภิญญาเป็นหนึ่งในธรรมขั้นสูงนั้นการนั่งทำจิตตภาวนาเป็นการทำกรรมดีทางกายและทางใจ ปฏิบัติแล้วเป็นบุญสั่งสมอยู่ในจิตวิญญาณของผู้ปฏิบัติ จึงไม่ถือว่าเป็นการกระทำที่สูญเปล่า
- การหลีกเลี่ยงที่จะพูดความจริงเพื่อมีเจตนาที่จะรักษาศีลเป็นการผิดศีลข้อมุสาหรือไม่
คำตอบ
การพูดเป็นวจีกรรมการไม่พูดไม่เป็นวจีกรรม จึงไม่ถือว่าผิดศีล
- เมื่อเราไม่สามารถจะหยุดคิดได้เมื่อเราคิดชั่วเช่นลบหลู่พระพุทธองค์แต่ใจจริงแล้วไม่อยากให้เป็นเช่นนั้นจะทำอย่างไร
คำตอบ
รักษาศีล 5 ข้อให้ได้ก่อนและให้มีอยู่ในใจทุกขณะตื่นจากนั้นเจริญสติให้มีกำลังกล้าแข็งได้เมื่อใดแล้ว ความคิดชั่วจะไม่เกิดขึ้น
- กรรมเก่ามีจริงหรือไม่ และกรรมเก่าจะเป็นตัวกำหนดอนาคตได้หรือไม่ ถ้ามีจริงเราจะจัดการกับกรรมอย่างไรจึงจะถูกต้อง
คำตอบ
กรรมคือการกระทำ การคิด การพูด และการกระทำเป็นกรรมที่มนุษย์ทำอยู่ทุกขณะตื่น กรรมที่ทำแล้วในอดีตที่ผ่านไป เรียกว่ากรรมเก่า เช่น เมื่อวานไปรับประทานอาหารนอกบ้าน ทำให้ท้องเดิน ต้องกินยาจึงหยุดถ่ายวันนี้ท้องไม่เดิน ดังนั้นกรรมที่เกิดขึ้นเมื่อวานจึงเป็นกรรมเก่ากรรมเก่าที่ไม่ดีให้ผลเป็นอกุศลกรรมวิบากทำให้ชีวิตมีปัญหา การค้าขายยาบ้าเป็นอกุศลกรรม การถูกจองจำในเรือนจำจึงเป็นอกุศลวิบากที่ตามมาให้ผลทำให้ชีวิตมีปัญหา ส่วนวิธีแก้กรรมทำได้ 4 วิธี คือ ยอมรับความจริงแล้วชดใช้หนี้เวรกรรมจนหมดไป ทำบุญแล้วอุทิศบุญแลกหนี้ ทำดีหนีหนี้และสุดท้ายพัฒนาจิตจนหลุดเข้านิพพานหนี้เวรกรรมที่เหลือเป็นอันยกเลิก
- นักปราชญ์นักคิดทางตะวันตกบอกว่าศาสนาเป็นเรื่องที่พิสูจน์ไม่ได้ แต่ศาสนาพุทธพิสูจน์ได้จึงไม่ใช่ศาสนาเท็จจริงอย่างไร
คำตอบ
เรื่องนี้ขึ้นอยู่กับภูมิปัญญาที่ต่างกัน ผู้ใดพัฒนาปัญญาทางโลก (สุตมยปัญญาและจินตามยปัญญา) ไม่สามารถรู้เห็นเข้าใจความจริง ขั้นสูงที่ผู้มีภาวนาปัญญาเข้าถึงได้ อาทิ ใช้มือจับหลอดฟลูออเรสเซนท์แล้วทำให้มีแสงสว่างเกิดขึ้น เป็นไข้มาลาเรียแล้วเข้านิโรธสมาบัติสามวันทำให้หายจากโรคได้ ฯลฯด้วยเหตุนี้ ผู้ที่มีปัญญาทางโลกกล่าวว่า พุทธศาสนามิใช่ศาสนา จึงเป็นคำกล่าวของผู้มีความเห็นเช่นนั้น แต่ผู้มีปัญญาสูงกว่า (ภาวนามยปัญญา) มิได้เห็นเป็นเช่นนั้น แต่ผู้มีปัญญาสูงกว่า เห็นว่าเรื่องนี้อยู่ที่จะใช้สมมุติบัญญัติใดมาใช้เป็นหลักตัดสินว่าสิ่งใดเป็นศาสนาสิ่งใดมิได้เป็นศาสนา
- ดร.สนองชาติที่ผ่านมาเกิดเป็นอะไรบ้างช่วยบอกได้ไหมครับและปฏิบัติอย่างไรหรือภาวนาอะไรจึงสามารถถึงขั้นระลึกชาติได้ ช่วยแนะเป็นวิทยาทานด้วยครับ
คำตอบ
ตอบแล้วมิได้ทำให้ผู้ถามปัญหาพ้นไปจากความทุกข์ จึงขออภัยไม่ตอบ ส่วนความประสงค์จะฝึกจิตตนเองจนถึงระดับที่ระลึกชาติได้เป็นสิ่งที่ทำได้ไม่ยาก หากผู้ถามปัญหาปฏิบัติสมถภาวนาจนกระทั่งจิตตั้งมั่นเป็นสมาธิระดับอัปปนาสมาธิได้ สมาธิระดับนี้ทำให้จิตอยู่ในภาวะทรงฌาน เมื่อออกจากฌานแล้วปัญญาสูงสุด (ปุพเพนิวาสานุสติญาณ)จะเกิดขึ้น ทำให้รู้เห็นเข้าใจ ภพภูมิหนหลังของตัวเองถ้าเคยได้เกิดเป็นสัตว์มีรูปนามอยู่ในภพใดบ้าง
- ในการเลือกผู้นำมาบริหารประเทศหรือผู้นำในครอบครัว ควรใช้ธรรมะข้อใดในการเลือกลักษณะผู้นำมาบริหารหน่วยงานดังเช่นการเลือก ส.ส. หรือผู้นำท้องถิ่น
คำตอบ
สังคมใจได้ผู้นำ มีศีล มีธรรม มีความรู้มีความสามารถในทางโลก มาเป็นผู้นำพาชีวิตของสมาชิกสังคมสังคมนั้นเจริญด้วยวัตถุปรนเปรอมีความเป็นอยู่สะดวกสบาย และสงบสุขน่าอยู่จะอาศัย
- ช่วยอธิบายระหว่างคำว่า ทมะ กับคำว่า ขันติ พร้อมยกตัวอย่างด้วยครับ
คำตอบ
เรื่องนี้น่าจะไปถามผู้ที่ศึกษาเล่าเรียนมาทางด้านปริยัติ จะให้ผู้ปฏิบัติธรรมตอบคงฟังดูแล้วไม่ไพเราะ แต่ถูกตรงว่า ทมะ หมายถึง การฝึกฝนอบรมตน ให้รู้จักข่มจิตใจ ในการคิดพูดและทำด้วยมีเหตุผลรองรับ มีความดีงามและมีความถูกต้องตามธรรมส่วนคำว่า ขันติ หมายถึงความอดทน ทั้งนี้เพื่อบรรลุเป้าหมายที่ดีงาม เช่นทนลำบาก ทนตรากตรำ ในการฝึกพัฒนาจิต ทนเจ็บใจ ที่ถูกผู้อื่นกล่าววาจา เยาะเย้ย เสียดสี เป็นต้น
- คนที่ไม่เคยฝึกใดๆ เลยแนะนำให้ไปฝึกง่าย ๆ อย่างเริ่มต้นที่ไหนได้ค่ะ
คำตอบ
เริ่มต้นที่บ้านให้มีศีล 5 คุมใจ ฟังธรรมบ่อย ๆ ก่อนนอนสวนมนต์ หลังสวดมนต์กำหนดลมหายใจ (พุทโธ) นานประมาณ 15 นาที ทำให้ได้ทุกวัน เมื่อจิตตั้งมั่น แล้วจึงไปหาสถานที่ฝึกที่เหมาะสมต่อไป
- ขณะนี้ผู้นำประเทศนำประเทศด้วยอารมณ์หรือสติ ประเทศมีผู้นำเช่นนี้ ประชาชนที่ปฏิบัติธรรมต้องมีส่วนด้วยหรือ
คำตอบ
อยู่ในสังคมเดียวกัน ผู้เป็นสมาชิกของสังคมต้องถูกกระทบด้วยเมื่อผู้ทำใช้อารมณ์นำพาสังคม แต่สมาชิกสังคมผู้ปฏิบัติธรรมถูกกระทบน้อยกว่า
- มีการอบรมกรรมฐานที่อาจารย์เป็นผู้นำกรรมฐานในช่วงปีนี้ ที่ไหน เมื่อไร บ้างครับ
คำตอบ
ขออภัย ผู้ตอบปัญหามีเวลาไม่มากพอ ที่จะไปให้การฝึกกรรมฐานกับผู้ใด แต่สถานปฏิบัติธรรมมีอยู่มาก ต้องนำตัวเองเข้าไปทดลองปฏิบัติดู แล้วการเรียนรู้เกี่ยวกับการพัฒนาจิตวิญญาณจะเกิดขึ้น
- ท่านได้เริ่มพูดถึง โลกุตตรธรรม ขอฟังรายละเอียดเพิ่มเติมได้ไหมคะว่า มีความแตกต่างกับปัญญาจากโลกียธรรมอย่างไรคะ
คำตอบ
โลกุตตรธรรมเป็นธรรมที่มีสภาวะอยู่เหนือการเวียนตาย-เวียนเกิด ได้แก่การปฏิบัติจิตตภาวนาที่นำเข้าสู่การเป็นอริยบุคคล 4 ประเภท และการทำจิตให้เข้าถึงการดับรูปดับนามเพื่อเข้าสู่นิพพานปัญญาโลกิยะหรือโลกิยญาณ เป็นปัญญาสูงสุดที่ยังข้องเกี่ยวอยู่กับโลก ผู้ใดนำปัญญาชนิดนี้มาส่องนำทางให้ชีวิตได้ดำเนินไป ยังจะต้องเวียนตาย-เวียนเกิดไม่รู้จบ อาทิ ปัญญาที่ใช้แสดงฤทธิ์ (อิทธิวิธิ) หูทิพย์ (ทิพพโสต) รู้ใจผู้อื่น (เจโตปริยญาณ) ระลึกชาติหนหลัง (ปุพเพนิวาสานุสติญาณ) และตาทิพย์ (ทิพพจักขุ)
- ขอคำแนะนำที่จะปฏิบัติให้ข้ามขั้นจากการติดสุขในปีติเพื่อก้าวไปจุดที่สูงขึ้นกว่านี้คือวิปัสสนากรรมฐาน
คำตอบ
ต้องลดกำลังความตั้งมั่นของจิตลงมา และกำหนดจิตพิจารณาสติปัฏฐาน 4 ปฏิบัติต่อเนื่องยาวนาน แล้วโอกาสเข้าถึงปัญญาเห็นแจ้งย่อมเกิดขึ้นได้
- สิ่งใดดีกว่ากันระหว่างคนที่ไม่ได้ฝึกสมาธิแต่มีพื้นฐานจิตใจที่ดีมีเมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา กับคนที่สนใจฝึกสมาธิแต่ยังตัดความรู้สึกปุถุชนไม่พ้น ยังมีโลภะ โกรธ หลงหรือว่าบุคคลกลุ่มหลังจะมีโอกาสบรรลุธรรมได้มากกว่าถ้ามีทิฏฐิกรรมเกิดขึ้น
คำตอบ
คนที่มีสภาวะจิตเป็น เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ดีกว่าคนที่สนใจฝึกจิตให้ตั้งมั่นเป็นสมาธิเพียงอย่างเดียว เพราะการฝึกสมาธิเพียงอย่างเดียว ไม่มีโอกาสบรรลุธรรมขั้นสูงที่ให้เป็นอริยบุคคลได้ คือไม่สามารถทำให้จิตพ้นไปจากการเวียนตาย-เวียนเกิดได้
- ถ้าความเป็นจริงในเรื่องภพ-ชาติมีความเกี่ยวเนื่องกันตามที่อาจารย์ว่า สมมติว่าชาติที่ผ่านมาเกิดเป็นคนแล้วรวย เกิดชาตินี้เรามีสิทธิเอาสมบัติเก่ามาใช้ได้หรือไม่
คำตอบ
ถ้าไม่มีกรรมอื่นใดมาชิงให้ผลตัดหน้าแล้วสมบัติเก่าที่ยังมีเหลืออยู่ ยังเอามาใช้ได้ในชาติถัดไป
- การฝึกปฏิบัติดูกาย ดูจิต ด้วยตนเองสมควรหรือไม่ และจะรู้ได้อย่างไรว่าปฏิบัติถูกต้องหรือไม่และอยู่ในระดับใด
คำตอบ
สมควร ถ้าฝึกดูกาย (กายคตาสติ) แล้วเห็นด้วยจิตว่า แท้จริงแล้วกายเป็นเพียงสมมุติมีเกิดขึ้นชั่วคราว ไม่ใช่ตัวตนแท้จริงจิตไม่หลงผิดเอากายมาเป็นของตน แสดงว่าฝึกดูกายได้ถูกตรงตามธรรมแล้วปัญญาระดับเห็นแจ้งจะเกิดขึ้นการดูจิต (จิตตานุปัสสนากรรมฐาน) ใช้สติพิจารณาอารมณ์ของใจที่ปราศจากมลทิน กับอารมณ์ของใจที่ขุ่นมัวเศร้าหมอง ด้วยราคะ โทสะ โมหะ ฯลฯ แท้จริงแล้วอารมณ์เหล่านั้นไม่มีอยู่จริง อารมณ์ดีอารมณ์ไม่ดีเพียงแต่เกิดขึ้นชั่วคราวแล้วหายไป จิตตามรู้สภาวะที่เป็นจริงของใจ ใจจึงเป็นสิ่งที่มิใช่สัตว์บุคคลตัวตนเราเขา จึงจะรู้เห็นเข้าใจว่าจิตหรือใจมิใช่เรา จิตพิจารณาแล้วเห็นถูกตรงตามนี้แสดงว่า การดูใจดำเนินไปถูกต้องตามธรรม แล้วปัญญาระดับเห็นแจ้งจะเกิดขึ้น
- การแสดงอภินิหารสามารถแสดงให้ผู้ด้อยปัญญาเห็นได้หรือไม่ครับ ท่านวิทยากรได้ฝึกปฏิบัติสามารถแสดงอภิญญาบางอย่างให้ประจักษ์ต่อสายตาสัก 1 อย่างได้หรือไม่ ตาเนื้อสามารถสัมผัสได้หรือไม่ หรือว่าผู้ฟังต้องมีพื้นฐานทางภาวนามยปัญญา
คำตอบ
คำว่า อภินิหาร หมายถึง อำนาจบุญที่สร้างสมไว้ ผู้ถามปัญหาประสงค์จะให้ผู้ตอบปัญหา แสดงอภินิหารสักหนึ่งอย่างที่ตาเนื้อสัมผัสได้ แท้จริงการบรรยายธรรมที่ผ่านมารวมถึงการบรรยายธรรมในครั้งนี้ แสดงอภินิหารให้ดูแล้ว แต่ผู้ถามปัญหามีอัตตามาปิดบังใจไว้ จึงไม่เห็นอำนาจของบุญ (อภินิหาร) ที่ผู้ตอบปัญหาได้สร้างสมไว้ และได้แสดงให้มวลชนดูเป็นแบบอย่าง
- ทำไมปฏิบัติธรรมไปสักพักมักจะมีโชคดี บางทีได้โอกาสฟลุ๊ค ๆ จะเกี่ยวกันหรือไม่
คำตอบ
การปฏิบัติธรรมเป็นบุญสูงสุด ผู้ปฏิบัติธรรมเป็นผู้มีบุญสั่งสมอยู่ในจิตวิญญาณ ผู้มีบุญย่อมประสบแต่โชคดีคำว่า ฟลุ๊ค ไม่มีในพุทธศาสนา พุทธศาสนาเชื่อเรื่องกรรมและกฎแห่งกรรม ผู้ใดทำกรรมดีเมื่อกรรมดีส่งผล จะออกมาในรูปของกุศลวิบากให้ผู้ที่ทำกรรมดีได้เสวยผล
- นอนไม่ค่อยหลับช่วยบอกวิธีแก้
คำตอบ
วิธีแก้ปัญหานอนไม่หลับในทางโลกมีอยู่หลายวิธีอาทิ เล่นกีฬาที่มีการออกกำลังจนเหนื่อยล้า นับตัวเลขไปเรื่อย ๆ กินยานอนหลับฯลฯ ส่วนในทางธรรมแก้ปัญหานอนไม่หลับด้วยการเจริญจิตตภาวนาก่อนนอน ฟังธรรมบรรยายจากเทปจากแผ่นซีดีปล่อยวางอารมณ์
- ช่วยบอกอานิสงส์ของความไม่โกรธ
คำตอบ
ผู้ใดไม่โกรธ ผู้นั้นหลับเป็นสุข หลับแล้วไม่ฝันร้าย ตื่นเป็นสุขเป็นที่รักของมนุษย์และอมนุษย์ เทวดาคุ้มรักษา มีจิตตั้งมั่นเร็ว สีหน้าผ่องใส ไม่หลงฆ่าตัวตาย มีโอกาสไปเกิดในพรหมโลกได้
- เคยฟังอาจารย์พูดถึงพระปัจเจกพุทธเจ้าอยากทราบความหมายและต่างจากพระพุทธเจ้าอย่างไร
คำตอบ
พระปัจเจกพุทธเจ้า เป็นพระพุทธเจ้าประเภทหนึ่ง ตรัสรู้ได้เองแต่ไม่สอนคน ส่วนพระพุทธเจ้าเป็นผู้ตรัสรู้เองและยังสอนให้ผู้อื่นรู้ตามได้
- ฤกษ์ยามไม่มีในพุทธศาสนาและแสดงว่าความเชื่อของชาวจีนเรื่องปีนี้ดวงดีหรือชงก็ไม่มีใช่หรือไม่ การดูฤกษ์ยามก็ไม่จำเป็นใช่ไหมคะ
คำตอบ
ศาสนาพุทธมิได้ชวนพุทธศาสนิกให้เชื่อในฤกษ์ยาม แต่สอนให้ประพฤติอยู่แต่กรรมดี เมื่อกรรมดีให้ผลจะทำให้ชีวิตมีความเป็นอยู่ดีซึ่งฤกษ์ยามหรือดวงดาวมิได้บันดาลให้เป็นอื่นได้ ฉะนั้นจึงไม่จำเป็นต้องดูฤกษ์ยามหรือเชื่อตามคำบอกกล่าวอย่างไร้เหตุผล
- ผมเพิ่งเริ่มปฏิบัติสมถกรรมฐานบางครั้งเวลาปฏิบัติจะเห็นภาพน่ากลัวหรือสัตว์น่ากลัวในบางครั้งอยากทราบว่านี้เป็นอาการของจิตฟุ้งหรือเปล่าครับ
คำตอบ
ผู้ใดปฏิบัติสมถภาวนาจนจิตเข้าถึงความตั้งมั่นเป็นสมาธิได้แล้ว ความถี่คลื่นจิตจะเปลี่ยนแปลงโอกาสที่ความถี่คลื่นจิตเปลี่ยนไปตรงกับความถี่คลื่นจิตของสัตว์ในมิตใดก็จะสามารถสัมผัสสัตว์ในมิตินั้นได้ ฉะนั้นเรื่องที่เกิดขึ้นจึงมิใช่เป็นอาการของจิตฟุ้ง
- ถ้าเคยทำผิดศีลมาแล้วไม่สบายใจควรแก้อย่างไร
คำตอบ
ไปสารภาพการประพฤติผิดศีลต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์เช่นพระพุทธรูปในโบสถ์ เจดีย์ที่บรรจุพระธรรม เจดีย์บรรจุพระธาตุฯลฯ แล้วสารภาพผิดว่าได้ประพฤติทุศีล และให้สัจจะว่าจะไม่ละเมิดศีลให้จิตสกปรกอีก หลังจากนั้นเพียรรักษาสัจจะให้คงอยู่ ความไม่สบายใจก็จะหมดไป
- การแก้กรรมโดยการนั่งวิปัสสนาหรือการปฏิบัติธรรมสามารถแก้กรรมได้มากหรือน้อยคะ และสามารถแก้กรรมให้เจ้ากรรมนายเวรได้ด้วยหรือเปล่า ถ้าได้ เจ้ากรรมนายเวรจะได้รับบุญที่ทำด้วยหรือไม่
คำตอบ
การปฏิบัติเป็นการสร้างบุญที่ใหญ่สุด เมื่ออุทิศบุญให้กับเจ้ากรรมนายเวรแล้ว จะทำให้หนี้เวรกรรมลดลงได้มาก (อ่านคำตอบเพิ่มเติมข้อ 17)
- นอกจากการปฏิบัติธรรมอธิษฐานให้มีโอกาสพบพุทธศาสนาและปฏิบัติธรรมอีก อาจารย์คิดว่าเราควรทำอะไรเพิ่มเติมเพื่อสร้างโอกาสมากขึ้นว่าตายไปแล้วพอเกิดใหม่เราจะเกิดในที่ที่เชื่อให้เราได้ศึกษาธรรมอีกคะ
คำตอบ
ควรเป็นเจ้าภาพหรือร่วมในการสร้างหรือบูรณปฏิสังขรณ์ศาสนาวัตถุ เช่น เจดีย์ ศาลาการเปรียญ กุฏิ ฯลฯ และประพฤติบุญกิริยาวัตถุ 10 อยู่เนืองนิตย์
- อาจารย์มองว่าในชีวิตประจำวัน นอกจากการรักษาศีลและกำหนดรู้สิ่งที่เกิดขึ้นทางใจ เราควรต้องกำหนดอิริยาบถย่อยระหว่างการทำงานตอนกลางวันไหมคะ หรือการกำหนดอิริยาบถย่อยเป็นแค่แบบฝึกหัดให้เรารู้หลักการ ในชีวิตประจำวันไม่ต้องกำหนดละเอียดหรือถี่ขนาดนั้น
คำตอบ
การทำใจให้จดจ่ออยู่กับงานที่ทำ จดจ่ออยู่กับการพูดคุยจดจ่ออยู่กับรถที่วิ่งสวนไปมา ฯลฯ เหล่านี้ถือได้ว่าเป็นการปฏิบัติธรรมด้วยการเจริญสติ
- ดิฉันมีกรรมต่อพระรัตนตรัยเมื่อจะกราบไหว้บูชาจิตอีกดวงก็จะมาหยาบ ดิฉันขอมาต่อพระเจดีย์ที่บรรจุพระบรมสารรีริกธาตุแล้วก็ดีขึ้นแต่ยังไม่หายสนิทตั้งใจจะไปปฏิบัติธรรมประมาณ 1 เดือน ที่วัดป่ามีนาคม 51 นี้จะมีโอกาสดีขึ้นไหมคะ เพราะจิตฟุ้งซ่านไม่พัก ยังจะมีจิตจาบจ้วงอีกจนบางท้อแต่ไม่ยอมแพ้ อาจารย์โปรดแนะนำวิธีหลุดพ้นให้ด้วยค่ะ
คำตอบ
จิตคิดฟุ้ง จิตมีอารมณ์ปรุงแต่งมาก เป็นตัวบ่งชี้ให้เห็นถึงจิตขาดสติกำกับ ฉะนั้นต้องรักษาศีล 5 ให้มีอยู่กับใจทุกขณะตื่นให้ได้ก่อน แล้วจึงนำตัวเองเข้าปฏิบัติธรรม ด้วยเอาความเพียรและสัจจะเป็นเครื่องสนับสนุน มรรคผลแห่งการปฏิบัติจะเกิดขึ้นได้ง่าย
- รักษาศีล 5 แล้วทำไม่เวลาปฏิบัติธรรมยังฟุ้งซ่านไม่พักแม้วินาทีเดียว สวดมนต์ก็วอกแว่ก ทำอย่างไรจิตจึงจะสงบ การปฏิบัติธรรมจึงจะก้าวหน้าคะ
คำตอบ
สำหรับนักปฏิบัติธรรมศีล 5 มิได้คุมเพียงกายกับวาจาเท่านั้น แต่ศีล 5 ยังต้องลงคุมให้ถึงใจให้ได้ทุกขณะตื่นแล้วการพัฒนาจิตจนตั้งมั่นเป็นสมาธิจะเกิดขึ้นได้รวดเร็ว
- การปฏิบัติต้องมาจากการฟังก่อน สุตะแล้วทำความเข้าใจให้ถูกต้องจึงจะเจริญปัญญาได้ใช่หรือไม่คะ
คำตอบ
การปฏิบัติธรรมต้องทำตัวเองให้เหมือนเป็นคนโง่เมื่อผู้รู้ผู้มีประสบการณ์ทางธรรมบอกกล่าว ต้องทำตามคำบอกกล่าวนั้นให้ถูกตรง ไม่ใช่ความคิดเห็นของตนไปวิเคราะห์วิจารณ์ แล้วมรรคผลแห่งการปฏิบัติธรรมจะเกิดขึ้นรวดเร็ว ฉะนั้นจึงไม่มีความจำเป็นต้องทำความเข้าใจในสิ่งที่ได้ยินได้ฟังมาก่อน
- การที่พยายามหลีกเลี่ยงไม่พบคนที่จะทำให้เราคิดอกุศลเพราะยังไม่พร้อม (และยังไม่ทราบว่าเมื่อไรจะพร้อมจะรับมือ) ไม่ทราบว่าเป็นการกระทำที่ถูกหรือควรจะเผชิญหน้าด้วยการมีสติ
คำตอบ
ถ้าสติของตนยังมีกำลังไม่กล้าแข็ง ควรหลีกเร้นห่างไกลจากสิ่งกระทบที่จะทำให้จิตเศร้าหมอง และหากเมื่อใดพัฒนาจิตตนเองจนมีสติสัมปชัญญะกล้าแข็งได้แล้ว การอยู่ใกล้สิ่งกระทบทั้งดีและไม่ดี ถือว่าเป็นคุณประโยชน์เพราะจะได้ใช้สิ่งกระทบมาเป็นเครื่องพัฒนาสติสัมปชัญญะให้กล้าแข็งยิ่งขึ้น
- สถานที่ฝึกวิปัสสนาและอาจารย์ที่ดร.สนอง แนะนำในการไปฝึก (ในกรุงเทพฯมีหรือไม่คะ)
คำตอบ
สถานฝึกปฏิบัติธรรมในกรุงเทพฯ มีอยู่หลายแห่ง อาทิ วัดมหาธาตุฯ คณะ 5 ท่าพระจันทร์ วัดอินทรวิหาร บางขุนพรหม ยุวพุทธิกสมาคมฯลฯ
- ศีล 5 นั้นถ้าได้ผิดศีลแล้วโดยเจตนาจะแก้ไขปรับปรุงไม่ทำอีกกรรมจะติดตัวเราให้ตกไปนรกแล้วเรามีโอกาสจะไปอยู่ในภพดีได้หรือไม่
คำตอบ
กรรมทั้งดีและไม่ดี ผู้ใดกระทำแล้ว กรรมนั้นจะถูกเก็บสั่งสมอยู่ในดวงจิต ติดตามข้ามภพข้ามชาติได้เมื่อใดที่กรรมให้ผลเป็นวิบาก ผู้ทำกรรมต้องเป็นผู้เสวยวิบากของกรรมนั้น วิธีแก้ปัญหาประพฤติผิดศีลที่ดีที่สุดคือ หาทางปิดอบายภูมิด้วยการพัฒนาจิตตนเองจนบรรลุธรรมอย่างน้อยเป็นพระโสดาบัน สามารถปิดประตูอบายภูมิคือไม่ต้องโคจรลงไปเสวยอกุศลวิบากในภพต่ำได้ ดังเช่นที่สิริมาโสเภณีสาวงามแห่งกรุงราชคฤห์ แคว้นมคธ ได้ทำให้ดูเป็นตัวอย่างตายแล้วไปเกิดเป็นเทพนารีโสดาบัน อยู่ในสวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวดี
- การเกิดในภพชาติใหม่ต่อ ๆ ไป สิ่งที่ติดตามไปคือดวงจิตหรือกรรม
คำตอบ
จิตวิญญาณที่ยังมีกิเลสสั่งสม ยังจำเป็นต้องโคจรไปแสวงหาร่างอยู่อาศัยในภพภูมิต่าง ๆ ตามแรงผลักดันของกรรมที่ผู้นั้นกระทำ ฉะนั้นสิ่งที่ติดตามดวงจิตไปเกิดใหม่ คือผลกรรมนั่นเอง
- ทำอย่างไรถึงจะให้นักการเมืองของไทยนำธรรมะมาใช้บริหารประเทศ
คำตอบ
ไม่มีมนุษย์ผู้ใดจะไปเปลี่ยนความคิดเห็นของใครได้เว้นแต่ว่าเขาผู้นั้นต้องมีประสบการณ์ตรงด้วยตัวของเขาเอง คือตายไปพบพญายมแล้วฟื้นขึ้นมาอีกครั้ง ไปพบเห็นผลกรรมที่ตัวเองทำไว้ไม่ดีเขาจึงจะเปลี่ยนความคิดเห็นด้วยตัวของเขาเองได้
- ขณะนี้ดิฉันปฏิบัติสมาธิโดยภาวนาพุทโธถ้าจะหันมาปฏิบัติแบบยุบหนอพองหนอจะได้หรือไม่ จะมีผลเสียหรือไม่
คำตอบ
วิธีใดนำมาปฏิบัติแล้วทำให้จิตตั้งมั่นได้เร็วที่สุดวิธีนั้นเหมาะสมกับจริตของผู้นั้น จึงสามารถเปลี่ยนวิธีปฏิบัติได้
- อยากได้ญาณ (อภิญญา) เร็ว ๆ ควรฝึกอย่างไร
คำตอบ
เมื่อใดที่จิตยังเป็นทาสของความอยากได้ญาณ(อภิญญา) ไม่มีวิธีการฝึกใดสามารถทำให้ผู้มีตัณหาสัมฤทธิ์ผลได้ แต่หากเมื่อใจหมดความอยาก แล้วเจริญสมถภาวนาด้วยการนำบทกรรมฐานที่เหมาะกับจริตมาบริกรรม จนจิตเข้าถึงอัปปนาสมาธิได้ โอกาสเข้าถึงโลกิยญาณจึงเป็นได้ และหากลดกำลังสมาธิลงมาอยู่ในระดับ อุปจารสมาธิแล้วนำจิตไปพิจารณาสติปัฏฐาน 4 จนเห็นเป็นจริงตามกฎไตรลักษณ์โอกาสเข้าถึงโลกุตตรญาณจึงจะเกิดขึ้นได้
- ถ้าเราสามารถเลือกปฏิบัติในการรักษาศีล 8 แต่เรายกเว้นบางข้อโดยถือ 7 ข้อจะส่งผลหรือแตกต่างกันอย่างไร เช่น เรารักษาศีล 7 ข้อ ยกเว้นข้อเครื่องหอมส่งผลหรือมีผลอย่างไร
คำตอบ
ส่งผลเป็นสีลัพพตปรามาส ปฏิบัติธรรมอย่างไรก็ไม่สามารถเข้าถึงธรรมที่ทำให้บรรลุความเป็นพระโสดาบันได้
- นิวรณ์มีเรื่องง่วงนอนอย่างเดียวหรือไม่จะลดหรือกำจัดอย่างไร
คำตอบ
นิวรณ์ เป็นสมมติบัญญัติ เพื่อใช้เรียกกิเลสที่ขัดขวางไม่ให้จิตมีความก้าวหน้าในคุณธรรม มีอยู่ 5 ประเภทดังนี้• ความยินดี พอใจในกามคุณ (กามฉันทะ)
• ความมีจิตคิดร้ายผู้อื่น (พยาบาท)
• ความมีจิตหดหู่ซึมเซา (ถีนมิทธะ)
• ความมีจิตฟุ้งซ่านและรำคาญ (อุทธัจจกุกกุจจะ)
• ความมีจิตลังเลสงสัย (วิจิกิจฉา)
นิวรณธรรมทั้ง 5 นี้ สามารถกดข่มไม่ให้แสดงผลได้ ด้วยการพัฒนาจิตให้เข้าถึงความเป็นฌาน หรือสามารถกำจัดให้หมดไปได้ ด้วยการพัฒนาจิตจนมีกำลังของสติสัมปชัญญะกล้าแข็ง
